Przegląd

Okres zwykły (rok liturgiczny, rok kościelny)

Okres zwykły w roku kościelnym trwa 33 lub 34 tygodnie. Jest to zatem najdłuższy okres liturgiczny. Ukazuje misterium Chrystusa w całej jego pełni, a nie tylko w jakimś jednym wybranym aspekcie, jak to ma miejsce w liturgii pozostałych okresów. Okres zwykły jest bardzo mocno ukierunkowany na osobę Jezusa Chrystusa.

Okres ten dzieli się na 2 części:

Pierwsza część okresu zwykłego trwa od poniedziałku, który następuje po niedzieli Chrztu Pańskiego (tj. niedzieli wypadającej po dniu 6 stycznia), do wtorku przed środą popielcową i trwa ok. 4-6 tygodni.

Początek drugiej części okresu zwykłego następuje w święto Najświętszej Maryi Panny, Matki Kościoła (tj. poniedziałek po niedzieli Zesłania Ducha Świętego) i kończy się przed I Nieszporami I Niedzieli Adwentu.

rok liturgiczny/rok kościelny / kolor szat liturgicznych / 

Odsłon: 233

Wniebowstąpienie

Według relacji biblijnej, Wniebowstąpienie Pańskie nastąpiło 40 dni po Zmartwychwstaniu. Dlaczego więc obchodzimy je w najbliższą niedzielę, a nie dziś?

Wniebowstąpienie Pańskie opisane jest w Ewangeliach (Mk 16, 19; Łk 24,50-51) oraz w Dziejach Apostolskich (Dz 1,4-14). Wypada ono dziesięć dni przed Pięćdziesiątnicą (dzień Zesłania Ducha Świętego odpowiada starotestamentalnemu Świętu Tygodni – por. Kpł 23).

Odsłon: 93

Czytaj więcej: Wniebowstąpienie

Pięćdziesiątnica (Zesłanie Ducha Świętego, Zielone Świątki)

Pięćdziesiątnica, gr. pentēkostḗ, zw. Zielonymi Świątkami, chrześcijańskie święto obchodzone na pamiątkę Zesłania Ducha Świętego na apostołów w 50. dniu po Wielkanocy; obchodzone od IV w. początkowo przez cały tydzień, później stopniowo skracane, aż do 2 dni współcześnie (w Kościele katol. drugi dzień Pięćdziesiątnicy obchodzi się jako święto Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła); w Polsce święto jest połączone ze zwyczajem zdobienia ołtarzy i domów zielenią (tatarakiem); w krajach anglosaskich podczas Pięćdziesiątnicy nowo ochrzczeni ubierali się na biało (stąd nazwa Whitsunday ‘Biała Niedziela’); w obrządku bizant. obchodzi się Pięćdziesiątnicę przez 2 kolejne dni: w niedzielę jako dopełnienie objawienia Trójcy Świętej, a w poniedziałek jako Zesłanie Ducha Świętego na apostołów.

Odsłon: 91

Litania

Litania (łac. 'litania' pochodzi z gr. słowa 'λιτανεία' błaganie od 'litē' prośba, modlitwa) – jedna z form modlitwy, używana w liturgii kościołów chrześcijańskich, wyrażająca błaganie czy też prośbę o pomoc Osób Boskich lub świętych. Może być odmawiana lub śpiewana. Charakteryzuje się tym, że na wezwanie osoby prowadzącej lud odpowiada jednakowo formą błagalną: Kyrie eleison (czyli „Panie zmiłuj się”) lub Módl się za nami.

Odsłon: 103

Czytaj więcej: Litania

Paschał

Paschał to duża woskowa świeca (z wosku pszczelego), którą zapala się w Wigilię Paschalną i ustawia w centrum prezbiterium lub obok ambony na czas Okresu wielkanocnego. Jest symbolem zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa.
W modlitwie EXULTET, śpiewanej w kościołach w WIGILIĘ PASCHALNĄ, słyszymy miedzy innymi takie słowa:
“W tę noc pełną łaski przyjmij, Ojcze Święty, wieczorną ofiarę uwielbienia, którą Ci składa Kościół święty, uroczyście ofiarując przez ręce swoich sług tę świecę, owoc pracy pszczelego roju.”

Odsłon: 71

Lekcjonarz

W pierwszych wiekach chrześcijanie zbierający się na współną modlitwę czytali fragmenty Biblii, zarówno ze Starego jak i Nowego Testamentu. Zaznaczano na marginesie fragmenty (ich początek i koniec), które wybierano przy pewnych szczególnych okazjach (np. Święta Wielkanocne). Z biegiem czasu, mniej więcej od V wieku, zaczęły powstawać wykazy czytań przeznaczonych na konkretne święto, a później przerodziły się w księgi z tymi wybranymi fragmentami. Księgi te od łacińskiego słowa "lectio" - czytanie - zwano lekcjonarzami .
Po Soborze Watykańskim II w Kościele Katolickim stworzono "Ordo lectionum Missae" (Porządek czytań Mszy świętej), czyli oficjalny wybór czytań Pisma Świętego przeznaczony do Mszy świętej.

paramenty liturgiczne / księgi liturgiczne / lekcjonarz / Mszał

Odsłon: 154

Odpusty - wykaz odpustów zupełnych i cząstkowych

Odpust – w teologii katolickiej pojęcie oznaczające darowanie przez Boga kary doczesnej za grzechy, które zostały odpuszczone co do winy.

Czytaj więcej na temat odpustów.

Wykaz odpustów zupełnych i cząstkowych, podanych przez Penitencjarię Apostolską 29 czerwca 1969 roku:

1. Odmówienie modlitwy: Czynności nasze... (Mszał Rzymski: kolekta z czwartku po Popielcu) - odpust cząstkowy.

2. Odmówienie aktów cnót teologalnych i żalu za grzechy - odpust cząstkowy.

3. Nawiedzenie Najświętszego Sakramentu - odpust cząstkowy; adoracja Najświętszego Sakramentu: przynajmniej pół godziny - odpust zupełny.

4. Odmówienie hymnu: Uwielbiam Cię nabożnie (Adoro Te, devote) - odpust cząstkowy.

5. Odmówienie przed zebraniami modlitwy: Stajemy wobec Ciebie, Panie - odpust cząstkowy.

Odsłon: 256

Czytaj więcej: Odpusty - wykaz odpustów zupełnych i cząstkowych

Encyklika

Encyklika (okólnik, pismo wędrujące) - orędzie, pismo napisane przez papieża, a skierowane do biskupów i wiernych. Tematy poruszane w encyklikach odnoszą się do spraw doktrynalnych i organizacyjnych o charakterze ogólnokościelnym.

Odsłon: 144

Ojcowie Kościoła

Ojcowie Kościoła (łac. Patres Ecclesiae) - pisarze i teologowie we wczesnym chrzescijaństwie, w epoce bezpośrednio po czasach apostolskich, aż do czasów średniowiecza. Pierwszymi ojcami Kościoła byli ojcowie apostolscy (Patres apostolici), nazywani tak ze względu na to, iż uczestniczyli jeszcze w Kościele, któremu przewodzili apostołowie, lub pisali pod bezpośrednim wpływem życia Kościoła czasów apostolskich. Okres ojców trwał aż do VIII wieku. Doktrynę starożytnych i wczesnochrześcijańskich ojców Kościoła, a także dział teologii zajmujący się ich nauczaniem nazywa się patrystyką.

Odsłon: 173

Symbol (symbolon)

Nazwa „symbol” pochodzi od greckiego słowa symbolon, oznaczającego połowę przełamanego przedmiotu (na przykład pieczęci), pełniącą rolę znaku rozpoznawczego. W razie potrzeby przełamane części składano ze sobą i tym sposobem sprawdzano tożsamość osoby, która przyniosła drugą połowę.

Symbol wiary jest znakiem rozpoznawczym oraz znakiem jedności między wierzącymi. Jednak nie jest to jedyne znaczenie słowa symbolon, gdyż słowo to oznacza także zbiór, kolekcję lub streszczenie. Symbol wiary stanowi zatem także zbiór podstawowych prawd wiary.

Patrz: KKK 188 (Katechizm Kościoła Katolickiego).

symbol wiary/symbole wiary / Symbol Apostolski / Symbol Nicejsko-Konstantynopolitański

Odsłon: 171