Przegląd

Denar

Denar (łac. dēnārǐŭs, l.mn. denarii, stgr. δηνάριον) – dawna moneta srebrna, pierwszy raz wybita w Rzymie około 215–211 roku p.n.e. Jej nazwa pochodzi z łac. deni („po dziesięć”), gdyż wówczas miała wartość dziesięciu brązowych asów.
W Nowym Testamencie rzymski denar jest wymieniany wiele razy miernik wartości. W Ewangelii św. Mateusza stanowi on równowartość dziennej pracy robotnika (Mt 20,2.9–10.13); tyle wynosił w czasach Jezusa coroczny podatek na rzecz cesarza, w literaturze umownie zwany „groszem czynszowym” (Mt 22,19–21 ; Mk 12,15 ; Łk 20,24), zaś danina na rzecz świątyni – 2 denary (Mt 17,24–27). Opiekę nad rannym w gospodzie zapewniano za 2 denary (Łk 10,35), ale flakon (bądź funt) wonnego olejku z nardu wart był aż trzysta (Mk 14,5 ; J 12,5). W denarach wyliczany jest też dług (Łk 7,41) oraz ilość chleba potrzebna dla ludzkiej gromady (Mk 6,37 ; J 6,7).

Odsłon: 492

Sobór powszechny

Sobór powszechny (łac. Concilium Oecumenicum), to uroczyste zgromadzenie Kolegium Biskupów i innych zaproszonych przedstawicieli całego Kościoła zwołane i obradujące wyłącznie pod przewodnictwem Biskupa Rzymu lub jego przedstawiciela - legata. Obrady soboru dotyczą ważnych zagadnień Kościoła, a zwłaszcza jego jedności w sprawach dogmatycznych, pastoralnych, dyscyplinarnych i organizacyjnych. Papież i biskupi wykonują wówczas swój urząd jako pasterze i nauczyciele, głosząc naukę odnoszącą się do wiary i obyczajów, definiując ją jako naukę obowiązującą w całym Kościele. (za Leksykonem Teologii Fundamentalnej)
Poniżej zestawione najważniejsze kwestie podejmowane podczas obrad.
I. Nicea I 325 – rozstrzygnięto spory ariańskie oraz ustalono termin (datę) obchodzenia Wielkanocy.

Odsłon: 495

Czytaj więcej: Sobór powszechny

Kamień węgielny (głowica węgła)

Od czasów starożytnych kamień węgielny był głównym kamieniem, zwykle umieszczanym w rogu budynku, aby wskazywać robotnikom właściwy kierunek dalszych prac. Kamień węgielny był zwykle jednym z największych, najsolidniejszych i najstaranniej wykonanych ze wszystkich w całej budowli.

Odsłon: 410

Godziny dnia i nocy (jak liczono czas)

W czasach Jezusa inaczej liczono czas i dzielono dobę na godziny niż dzisiaj. Dzień i noc dzielono osobno na dwanaście godzin i liczono te godziny od pierwszej do dwunastej. Czyli np. trzecia godzina dnia to nasza godzina dziewiąta, szósta godzina odpowiada dzisiejszemu południu, a godzina dziewiąta, to trzecia po południu. Godziny nocy dzielono dodatkowo na cztery straże.

Odsłon: 439

Czytaj więcej: Godziny dnia i nocy (jak liczono czas)

Biblia

Biblia (z greckiego βιβλίον, biblion „zwój papirusu, księga”, l.m. βιβλία, biblia „księgi”) – zbiór ksiąg, spisanych pierwotnie w językach hebrajskim, aramejskim i w greckim (w formie koinè (gr. κοινὴ)), uznawanych przez żydów i chrześcijan za natchnione przez Boga. Biblia i poszczególne jej części posiadają odmienne znaczenie religijne dla różnych wyznań. Na chrześcijańską Biblię składają się Stary Testament i Nowy Testament. Biblia hebrajska – Tanach – obejmuje księgi Starego Testamentu. Poszczególne odłamy i tradycje chrześcijańskie mają nieco inny kanon ksiąg świętych.

Wulgata /

Odsłon: 739

Talent (jednostka płatnicza)

Talent (łac. tălentŭm od gr. τάλαντον tálanton - ciężar) – największa jednostka miary masy i pieniądza, używana w starożytności (w Asyrii, Babilonii, starożytnej Grecji i Palestynie).
Z przekazu Herodota wiadomo, że w Mezopotamii odpowiadała masie 30,12 kg (Dzieje III 89,2), Izraelici w czasach Starego Testamentu przejęli ją jako kikkar (krąg) wagi ok. 34-36 kg, zaś jej odpowiednik na Krecie liczył ok. 29 kg.

Odsłon: 501

Manna (manna z nieba)

Manna (hebr: מן) – nazwa określająca pokarm, którym według Księgi Wyjścia (Wj) i Księgi Liczb (Lb) żywili się Izraelici na pustyni w czasie ich wędrówki do Ziemi Obiecanej. Autorzy natchnieni przekazują w tekstach biblijnych opis zarówno wyglądu, jak i smaku manny. Dowiadujemy się z Wj 16,31, że była biała jak ziarno kolendry oraz miała smak placka z miodem
Manna Boża" jest używana w następujących zwrotach:
- manna z nieba spadnie, spada komuś - coś komuś przychodzi łatwo, bez wysiłku, nieoczekiwanie;
- jak manna z nieba spadł - nieoczekiwaną pomoc;
- manną Bożą żyje, żywić się manną bożą (albo niebieską) oraz żyć manną bożą (albo niebieską) - żyć nie wiadomo z czego, bez stałych środków utrzymania, nie dojadać.

Odsłon: 910

Wulgata (Vulgata)

Wulgata (łac. versio vulgata, przekład rozpowszechniony, popularny) – przekład Biblii z języków oryginalnych hebrajskiego i greki na łacinę, dokonany przez św. Hieronima ze Strydonu w latach 382–406. Przekład miał na celu dostarczenie Kościołowi jednolitego tekstu. Nowy Testament był rewizją tekstu starołacińskiego, a Stary Testament w większej części był nowym przekładem. Nie jest pewne, w jakiej części Hieronim przetłumaczył Nowy Testament.
Wulgata w całej swojej historii miała wielu krytyków, ale pomimo tego była najważniejszym tekstem dla średniowiecznej Europy Zachodniej, a i na nowożytność wywarła niemały wpływ. Dzieło Hieronima było pierwszą książką wydaną drukiem (Biblia Gutenberga). Przez ponad tysiąc lat, aż po wiek XX, była podstawowym tekstem Kościoła zachodniego, a do XXI wieku zachowało się ponad 8 tysięcy jej rękopisów.

Odsłon: 632

Kardynał

Kardynał [łac. cardinalis ‘główny’], w Kościele katolickim najwyższa po papieżu godność kościelna, nadawana przezeń wybitnym biskupom, teologom lub duchownym z Kurii Rzymskiej.
Od XI w. kardynałowie tworzą kolegium, które od 1179 wybiera nowego papieża podczas konklawe; do głównych obowiązków kardynałów należy praca w kongregacjach Kurii Rzymskiej; zewnętrznymi oznakami godności kardynała są purpurowe elementy stroju: sutanna, pas, piuska, płaszcz i biret; kardynałowi przysługuje tytuł eminencji.

Odsłon: 636

Bursa - rodzaj sprzętu liturgicznego

Bursa – rodzaj sprzętu liturgicznego. Koperta ze sztywnego materiału, w której kapłan, diakon, akolita lub inny upoważniony szafarz Komunii Świętej zanosi ją do chorych. Jest wtedy zawieszana na szyi i w miarę możliwości winna być podtrzymywana przy piersi oraz widoczna dla przechodzących obok szafarza, by mogli oni oddać cześć niesionemu Ciału Pańskiemu. Konsekrowane hostie są chowane do cyborium, ten zaś owijany korporałem, a całość umieszczana w bursie.

Odsłon: 683